Spotkania z rodzicami podopiecznych to ogromna szansa do zbudowania z nimi dobrej relacji, która stanowi fundament owocnej współpracy. Dobrze zorganizowane zebranie skutkuje zbudowaniem zaufania do kompetencji specjalisty i wpływa pozytywnie na jakość tej relacji. Co zatem zrobić, aby spotkanie z rodzicami było dobrym doświadczeniem?

Wspólny termin spotkania

Dobrą praktyką przy organizowaniu spotkań z rodzicami jest znalezienie wspólnego terminu dla obu stron. Wcześniejsze skontaktowanie się w celu zapytania o dogodne terminy pokazuje, że liczymy się z zdaniem drugiej strony i nie narzucamy z góry określonego terminu. Zwiększa to szansę, na to, że rodzice nie odwołają przybycia w ostatniej chwili i faktycznie pojawią się na zebraniu. Wspólne znalezienie terminu jest również pomocne, kiedy rodzic nie do końca ma możliwość zostawienia z kimś dziecka. Być może istnieje możliwość, aby zebranie odbyło się np. godzinę przed odebraniem dziecka, aby po zakończeniu spotkania od razu mogło bezpiecznie wrócić z rodzicem do domu. Takie opcje warto zawsze ustalić z nauczycielami i dyrekcją placówki.

Jasny plan i cel spotkania

Przydatne jest, aby przed spotkaniem stworzyć dla siebie roboczy plan, który będzie zawierał określenie zasad współpracy, wszystkie sprawy, które mamy zamiar omówić na spotkaniu, a także czas na ewentualne zapytania lub uwagi rodziców. Dobrą praktyką wydaje się być wcześniejsza konsultacja z innymi specjalistami pracującymi z naszym podopiecznym, aby ustalić plany i cele, a także usłyszeć o ich obserwacjach. Dzięki temu przedstawione rodzicom informacje będą rzetelne i zasięgnięte z wielu źródeł. Przemawianie jednym głosem jest bardzo istotne z punktu widzenia terapii, ale również relacji z rodzicem. Daje mu poczucie, że czuwa nad nim grono specjalistów zaangażowanych w cały proces. Warto na początku spotkania zaznaczyć, ile czasu zajmie spotkanie oraz nakreślić jak mniej więcej będzie przebiegać. Można wcześniej zapytać rodziców, chociażby przy umawianiu terminu spotkania, czy są jakieś sprawy, które chcieliby poruszyć na zebraniu. Pozwoli to nam na dokładne zbadanie tych kwestii, a rodzicom da poczucie “zaopiekowania” i troski. Jeśli nie czujemy takiej potrzeby zostawmy pod koniec przestrzeń dla tematów, które chcieliby poruszyć.

Pozytywna atmosfera spotkania

Spotkania z rodzicami, a szczególnie te pierwsze czasem nie należą do najłatwiejszych, dlatego istotne jest, aby zbudować pozytywną atmosferę. Podczas zebrania często omawiane są bardzo osobiste treści, dlatego zadbajmy o przestrzeń. Starajmy się nie rozmawiać w hałaśliwym miejscu lub takim, do którego w każdej chwili mogą wejść inne osoby np. sala lekcyjna. Ciche, spokojne pomieszczenie zapewni prywatność i pozwoli na zbudowanie atmosfery zaufania. Dobrą praktyką wydaje się być, po części wstępnej, rozpoczęcie spotkania od czegoś pozytywnego. Rodzice często przychodząc na zebrania czują niepokój, jednocześnie bardzo ważne jest dla nich, aby inni dostrzegali pozytywne cechy ich dziecka. Zwrócenie uwagi na dobre aspekty związane z naszym podopiecznym wzmacniają budowanie dobrej relacji z rodzicem, a w dalszej perspektywie pozwalają na lepsze przyjęcie przez niego pojawiających się trudności.

Sposób rozmowy z rodzicem

W relacji z rodzicem ważne jest prowadzenie rozmów na wysokim poziomie pod względem merytorycznym i informacyjnym. Warto rzetelnie i pewnie przekazywać informacje, dzięki czemu rodzice poczują, że są w “dobrych rękach”. Zdarza się, że podczas spotkań z rodzicami, chcąc brzmieć jak najbardziej profesjonalnie, używamy wyrażeń, które są zrozumiałe tylko dla określonej grupy ludzi. Rodzic często nie rozumiejąc jakiegoś zwrotu zaczyna odczuwać lęk i instynktownie wycofuje się z relacji, a przecież nie taki był nasz początkowy zamiar. Warto pamiętać, że druga strona nie jest specjalistą w każdej dziedzinie i nie musi posiadać informacji na każdy temat. To naszym zadaniem jest przekazanie informacji w sposób prawdziwy, ale też zrozumiały.

Dodatkowo podczas omawiania spraw warto słowo problem zastępować słowem trudność. Choć z pozoru znaczą to samo, wydźwięk zdaje się być zupełnie inny. Problem jest sytuacją, której nie umiemy lub nie możemy rozwiązać, trudność wydaje się być przeszkodą do pokonania. Skupienie się na czymś z przekonaniem, że istnieje możliwość odnalezienia rozwiązania skutkuje pozytywnym nastawieniem i większą motywacją do działania.

Empatyczne słuchanie

Podczas spotkań z rodzicami nierzadko pojawia się wiele emocji przez co mamy ochotę udzielać rad, dodawać otuchy lub objaśniać swoje własne stanowisko. Aby skutecznie się porozumiewać ważne jest zastosowanie tzw. “empatycznego odbioru”. Empatia to uważne słuchanie, pełne szacunku zrozumienie cudzych przeżyć. Często jako specjaliści czujemy, że musimy “naprawić” sytuację i za wszelką cenę poprawić rodzicom samopoczucie. Przez to nie potrafimy być po prostu obecni w tym, co akurat się dzieje. Warto spróbować wyzbyć się wyobrażeń i ocen na temat ludzi, z którymi próbujemy nawiązać kontakt i po prostu słuchać.

Aby dobrze to robić, przydatne jest parafrazowanie, czyli udzielanie informacji zwrotnej, w której własnymi słowami mówimy, jak rozumiemy wypowiedź drugiej osoby. Dla przykładu wyobraźmy sobie sytuację, w której pewna mama mówi do nas: “Nie radzę sobie z córką, próbowałam już wszystkiego, ale ona w ogóle mnie nie słucha”. Na taki komunikat możemy odpowiedzieć: “Jest pani zrozpaczona i chciałaby znaleźć sposób na nawiązanie relacji z córką”. Takie empatyczne odzwierciedlanie uczuć drugiej osoby pozwala jej przyjrzeć się swoim emocjom i lepiej zrozumieć własne potrzeby. Próba wypytywania o szczegóły lub udzielanie jak najszybszej porady mogą zostać odebrane przez rodzica jako brak zainteresowania i zrozumienia z naszej strony. Po okazaniu empatii oczywiście możemy zająć się udzielaniem informacji i porad, a także poszukiwaniem rozwiązań. Warto jednak nie zapominać, że taki rodzaj słuchania pozwala na głębsze nawiązanie relacji, co jest korzystne dla obu stron. Okazanie empatii przydaje się również przy zapobieganiu wybuchom gniewu, a także usłyszeniu potrzeb wyrażanych w milczeniu, dlatego warto je praktykować przy współpracy z rodzicami.

Rodzic – osoba chętna do współpracy

Przy budowaniu relacji z rodzicem warto pamiętać, że to unikalna osoba posiadająca swoje emocje, myśli, specyficzne cechy charakteru czy temperament. Jego zachowanie często zdeterminowane jest wcześniejszymi doświadczeniami i niekoniecznie wiąże się personalnie z nami. Warto uświadomić rodziców, że rozwój dziecka zależy od wspólnie realizowanych działań. Praca z rodzicem, może przynieść niespodziewane skutki, kiedy będziemy starać się traktować go na zasadzie partnerstwa i jedności w działaniu. Dlatego nie bójmy się rozmawiać, zgłaszać niepokojące sytuacje na bieżąco, a nie tylko na spotkaniach, kiedy to “zasypiemy” nimi rodzica. Być może pomocny będzie do tego zeszyt lub kontakt przez e-mail. Miejmy odwagę do komunikacji z nimi. Rodzic to osoba, która chce uczynić, jak najwięcej dobrego dla swojego dziecka, czasem po prostu brak jej odpowiednich narzędzi czy pomysłów.

Takie spotkania mogą okazać się dobrym lub wręcz bardzo owocnym doświadczeniem. Należy pamiętać, że rodzicom zależy na tym, aby relacja z nauczycielami/terapeutami ich dziecka przebiegała jak najlepiej. Pierwsze wrażenie i dobre przygotowanie to fundamenty dobrego kontaktu, jednak sposób w jaki komunikujemy się i słuchamy rodziców ma znaczenie w dalszej perspektywie i wpływa na jakość tworzącej się więzi.

Autorka artykułu: Kamila Gąsienica-Jędrzejczyk

Źródła inspiracji:

Sterna, D. (2019). Spotkanie z rodzicami – dobre doświadczenie. [wpis na blogu]. Źródło: Spotkanie z rodzicami – dobre doświadczenie – Moja oś świata (ceo.org.pl)

Rosenberg, M. (2016). Porozumienie bez przemocy. O języku życia. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca

Zdjęcie: <a href=’https://www.freepik.com/photos/woman’>Woman photo created by freepik – www.freepik.com</a>